Wij staan voor een sociaal, klantgericht en rechtvaardig beleid, waarbij mensen centraal staan en niet de regels. We gaan uit van de vitaliteit van onze inwoners, bedrijven, verenigingen en maatschappelijke organisaties, die hun leven en dromen vormgeven zoals zij dat willen. We creëren hiervoor de randvoorwaarden, met als doel een energieke en krachtige samenleving. Degenen die het niet op eigen kracht redden, ondersteunen we actief. We gaan daarbij uit van wat mensen wél kunnen en stimuleren talenten.
De Jeugdwet de Participatiewet zijn in 2015 overgeheveld van het rijk naar de gemeenten, terwijl op dat moment tevens de Wet maatschappelijke ondersteuning verder is uitgebreid met gemeentelijke taken. We willen deze nieuwe taken en bevoegdheden zo goed mogelijk vormgeven samen met de uitvoeringsorganisaties, maatschappelijke partners en onze cliënten in gesprek over creatieve en innovatieve aanpakken.
Inkoop jeugdhulp vanaf januari 2021
In 2021 gaat de inkoop van specialistische jeugdhulp van start, langs de lijnen van het door de raad
vastgestelde programmaplan. De vier leidende principes zijn:
- normaliseren (dat betekent dat jeugdzorg zo dicht mogelijk bij huis wordt geleverd)
- first time right (dat er direct wordt toegeleid naar de best passende zorg, om zo min mogelijk
overdrachtsmomenten te hebben)
- samenhang met het onderwijs (onderwijs is wat elk kind bindt)
- goede lokale Integrale Toegang (essentieel voor zorg dichtbij huis en voorkomen van onnodig
doorverwijzen naar specialistische zorg)
We sluiten aan bij trends en ontwikkelingen in de samenleving. We hebben oog voor maatwerk en de menselijke maat. Waar wij zelf invloed kunnen uitoefenen, treden we vlot en daadkrachtig op. Waar dat niet kan, behartigen wij de belangen van onze inwoners actief. Op het gebied van kunst en cultuur zetten we ons in om de Ruïne van Teylingen uit te laten groeien tot een publiekstrekker voor toeristen.
De belangrijkste speerpunten in het programma Energiek en sociaal Teylingen zijn:
- Transformatie in het sociaal domein via het werken in de Sociale Teams en de Jeugd- en Gezinsteams
- Geld vrijmaken voor innovatieve projecten in de zorg
- Meer aandacht voor mantel- en respijtzorg
- Meer mensen met een beperking aan de slag, we geven als gemeente het goede voorbeeld
- Oog voor de menselijke maat bij het verlenen van ondersteuning aan onze inwoners
- De Ruïne van Teylingen is een pareltje van ons toeristische en culturele aanbod
De cijfers van 2020 laten een toename van de hulpvraag zien, zowel in omvang als in de complexiteit van de
jeugdhulp. Dit maakt het noodzakelijk om nog beter te sturen op de vraag. Als gemeente zullen we
scherpere kaders moeten stellen aan de aanbieders. Het doel is en blijft om goede zorg aan te blijven
bieden, maar gezien de toenemende vraag en de hiermee gepaard gaande kosten, kunnen wij
verdergaande regulering van de zorg niet uitsluiten.
Trends en ontwikkelingen
Delen van welvaart en welzijn
Nederland staat voor grote uitdagingen, zoals de energietransitie, het tegengaan van eenzaamheid en het terugdringen van het aantal mensen met problematische schulden. Deze uitdagingen zijn nog groter geworden door de Corona-crisis. De afspraken die het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen maakten in het Interbestuurlijk programma (IBP) om samen te zorgen voor een betere positie van kwetsbare groepen, zijn daarom nog steeds van groot belang.
Maatschappelijke agenda
In 2020 zijn we gestart met het maken van een brede integrale maatschappelijke agenda. In 2021 bouwen we daar aan verder. Onze ambitie is een integrale visie op het brede sociaal domein te presenteren en dit uit te werken in een aantal integrale opgaven waar we met partners aan werken. De agenda gaat over gezondheid, leren, cultuur, zorgen voor elkaar, werken, inkomen, thuis kunnen wonen met ondersteuning als dat nodig is, kortom het brede sociaal domein. De agenda bundelt en verbindt bestaand beleid. Het is ook een belangrijk middel voor het sturen op een samenhangende aanpak van maatschappelijke opgaven.
Integrale toegang
Een laagdrempelige toegang van voorzieningen in verbinding met preventieve en algemene voorzieningen zal een belangrijke pijler zijn van de maatschappelijke agenda.
Al een aantal jaren zijn we bezig met het (door)ontwikkelen van een laagdrempelige toegang waar onze inwoners met al hun hulpvragen over de Jeugdwet, Participatiewet, schuldhulpverlening en Wet Maatschappelijke ondersteuning terecht kunnen. In 2021 gaat de Integrale Toegang van start. Bij de integrale toegang wordt de hulpvraag van de inwoners van 0 – 100 jaar bezien in het geheel van de individuele- en gezinssituatie waarbij ook de verschillende levensdomeinen van de aanvrager worden meegewogen. Er wordt maximaal inzicht verkregen in de aanleiding en achtergrond van de hulpvraag. Een aantal belangrijke uitgangspunten daarbij zijn: preventie, de gemeente goed kennen en normaliseren. Niet de diagnose van de hulpverlener maar het verhaal van de inwoner is het startpunt. Daarbij gaan we uit van het herstel van het dagelijks leven en het versterken van de eigen kracht met de eigen sociale omgeving.
Positieve gezondheid
Gezondheid zien we als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levensuitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Positieve gezondheid gaat uit van wat wel kan. Deze visie is integraal onderdeel van beleid en loopt als een rode draad door de maatschappelijke agenda. Inzet is het bereiken van gezondheidswinst via het promoten van een positieve leefstijl en het stimuleren van sporten en bewegen. In de zomer van 2020 sloten we het Vitaliteitsakkoord, ons sport- en leefstijlakkoord, met veel maatschappelijke partners voor een vitaler Teylingen.
Jeugdhulp
De financiële druk in de jeugdzorg blijft onverminderd hoog. Gemeenten en aanbieders zijn met elkaar in gesprek om de jeugdhulp versneld te transformeren en hiermee de kosten beheersbaar te houden. Om de verwachte kostenstijging terug te dringen werken gemeenten samen met TWO aan een aantal interventies. Deze interventies sluiten aan bij het Programmaplan jeugdhulp 2021 e.v. en het daaruit volgende Inkoopplan. Naast de hierboven genoemde interventies willen gemeenten tot aanvullende afspraken komen om te voorkomen dat de uitgaven voor jeugdhulp verder stijgen. Onderdeel hiervan is het beoordelen van de zogenaamde groslijst met interventies die nog worden getoetst op uitvoerbaarheid en besparingspotentieel. Het doel is om de komende periode de inkomsten van en uitgaven aan jeugdhulp in balans te brengen, zonder afbreuk te doen aan de transformatie van de jeugdhulp.
In Holland Rijnland-verband zijn we voor jeugdhulp m.i.v. 2020 overgeschakeld van het solidariteit- naar het profijtbeginsel. In dit model wordt de risicoverevening m.i.v. 2021 behouden op afwijkingen gedurende het jaar. De realisatie van een jaar geldt hier als inbreng voor het komende jaar. Zo betaalt elke gemeente – met een vertraging – voor het eigen zorggebruik en kunnen gemeenten anticiperen op hogere kosten voor het komend begrotingsjaar. Baten van de inzet van preventieve maatregelen komen ten gunste van de eigen gemeente.
Wmo, maatschappelijke zorg
De vierde decentralisatie die snel nadert is die van de maatschappelijke zorg. Er is recent uitstel gegeven tot 1 januari 2022, maar ten aanzien van een aantal onderwerpen willen we de vaart erin houden.
De maatschappelijke zorg richt zich op mensen die tijdelijk of langdurig niet voldoende in staat zijn om zelfstandig in hun behoeften en bestaansvoorwaarden te voorzien. Er ligt een forse uitdaging om deze vaak moeilijk bereikbare mensen te helpen. Opvang, (beschermd) wonen, zorg, preventie, welzijn en participatie zijn hierbij onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Participatiewet
Met de Participatiewet wil de overheid meer mensen met een arbeidsbeperking aan het werk krijgen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de re-integratie van mensen die nog kunnen werken, maar daarbij wel ondersteuning nodig hebben. De inzet en doorontwikkeling van het Servicepunt Werk en van de Maregroep zijn belangrijk. Naast het monitoren van de doorontwikkeling bekijken we ook mogelijkheden voor nieuwe instrumenten in het aanbod om de dienstverlening te verbeteren.
Zorg en veiligheid
Het blijft nodig om te investeren in nauwe samenwerking tussen het sociaal domein en het veiligheidsdomein. De ontschotting tussen veiligheid en het sociaal domein zorgt ervoor dat we via een gezamenlijke aanpak vaker in kunnen zetten op preventie en organisaties gezamenlijk een aanpak bepalen wanneer dat nodig is.
Mantelzorg
De ontwikkelingen binnen het sociaal domein, demografische en maatschappelijke ontwikkelingen leiden tot een groter beroep op mantelzorgers en (zorg-) vrijwilligers. Dit vraagt om extra aandacht voor het ondersteunen van deze groepen.